Wat is een thuisbatterij?
Met een thuisbatterij of thuisaccu kun je te veel opgewekte zonnestroom opslaan om op een later moment te gebruiken. Zo’n accu hang je aan de muur. Of hij krijgt een vaste plek in bijvoorbeeld een kelder, carport of schuur. Het formaat is vaak vergelijkbaar met een cv-ketel. Het gewicht ook, maar veel zwaarder kan ook.
Alleen voor korte periodes
Thuisaccu’s helpen alleen om de onbalans tussen dag en nacht of tussen een zonnige en een bewolkte dag te corrigeren. Dus voor apparaten die je ’s avonds of ’s nachts gebruikt, kunnen accu’s uitkomst bieden. En voor automobilisten kan een koppeling met een elektrische auto en een ‘smart home’-systeem aantrekkelijk worden.
Stroom zelf gebruiken
Opgewekte stroom direct zelf gebruiken zal in de toekomst wel meer de voorkeur krijgen en financieel aantrekkelijker zijn dan aan het net terugleveren.
Niet voor de wintermaanden
Thuisbatterijen zijn niet geschikt om grote hoeveelheden in voorjaar, zomer of herfst opgewekte stroom op te slaan om daarmee de donkere wintermaanden mee door te komen. De capaciteit van de huidige thuisaccu’s volstaat hooguit voor één of enkele dagen stroomverbruik van een huishouden.
Elektrische auto
Een elektrische auto kan in principe ook goed als thuisbatterij fungeren. De capaciteit van het batterijpakket is een stuk groter dan van losse thuisaccu’s, dus je kunt er voor meer dagen stroom in opslaan. Maar hiervoor heb je een auto én laadpaal nodig die de stroom twee kanten op kunnen sturen. Dat heet ‘bidirectioneel laden’. Dat heeft de toekomst, maar er zijn er in 2022 nog weinig.
Elektriciteitsnet
Kleinere accu’s kunnen wel belangrijk worden voor het balanceren van het elektriciteitsnet. Ze helpen dan wisselingen in het aanbod van zon en wind op te vangen, zodat er minder fossiele energiecentrales nodig zijn. Er zijn proeven geweest waarbij consumenten gratis over een thuisaccu konden beschikken, op voorwaarde dat de netbeheerder het laden en ontladen van de accu op afstand kon aansturen.
Merken
De Tesla Powerwall is misschien de bekendste en de duurste. Maar er zijn veel andere aanbieders, zoals Enphase, Fronius, Growatt, BYD, LG Chem, Huawei, SolarWatt, Varta, SMA, BMW en Mercedes. In België verkoopt ook IKEA thuisbatterijen. Daar krijg je er subsidie op. In Nederland niet.
Geïntegreerde omvormer
Sommige thuisaccu’s hebben een geïntegreerde omvormer. Die kun je dus het beste meteen aanschaffen als je zonnepanelen installeert. Andere sluit je aan op de al aanwezig omvormer. Afstemming tussen omvormer en thuisbatterij is belangrijk. Schakel daarom altijd een deskundige installateur in.
Accu vervangen
Een accu gaat naar verwachting minder lang mee dan zonnepanelen. Dus je zult nog een keer een nieuwe moeten kopen. De kwaliteit en mate van ‘slimheid’ van de thuisaccu bepalen of de accu 5 jaar of misschien wel 20 jaar goed blijft werken. De fabrieksgarantie is meestal 10 jaar.
Prijzen
De prijzen van accu’s zullen de komende jaren omlaag gaan. Maar zolang je je opgewekte stroom redelijk gunstig aan het net kwijt kan, blijft dat een voordeligere optie.
Milieubelasting
Accu’s zijn bovendien bepaald niet zonder milieubelasting, al zijn ze goed te recyclen. Op plaatsen waar het elektriciteitsnet niet komt, zoals een boot of een volkstuin, is een klein zonnesysteem met accu wel een handig. Je kunt dan bijvoorbeeld ’s zomers een koelkast aansluiten. Bedenk wel dat het daarbij om speciale apparaten moet gaan die op gelijkstroom werken.
Let hierop als je een thuisaccu koopt
Wil je graag een thuisaccu kopen? Een paar punten waar je bij de keuze op kunt letten:
Is het accusysteem modulair?
Kun je het makkelijk uitbreiden tot een grotere capaciteit?
Hoe zwaar (in kilo) is een accu?
Meerdere kleine modules bieden meer flexibiliteit. Ze zijn makkelijker te (ver)plaatsen en als er eentje kapot gaat hoef je niet je hele systeem te vervangen.
Is de accu ‘slim’?
Kan hij bepalen wanneer hij stroom opslaat en wanneer niet? Bijvoorbeeld op basis van weersverwachtingen, de actuele (dynamische) energietarieven en het gebruikspartroon van je huishouden. Een ‘domme’ accu laadt altijd direct op als er meer stroom opgewekt wordt dan verbruikt. Die zal eerder kapot gaan.
Kan de accu ‘retrofit’ met bestaande omvormers communiceren?
Of moet je een nieuwe omvormer kopen die het beste bij die specifieke accu past?
Smart home-systemen
Kan de accu met een ‘smart home’-systeem communiceren?
Garantie
Hoe zit het met de garantie?
Bediening
Kun je de accu de op afstand bedienen? Zo ja, hoe zit het met de beveiliging van deze dataverbinding?
Veiligheid
Vraag de leverancier naar de (veiligheids)certificering van de accu.
Toegang tot je accu verkopen aan een aggregator
Zelfs als de overheid de salderingsregeling vanaf 2025 afbouwt, is het financiële nut van een thuisaccu waarschijnlijk nog twijfelachtig. Al kan dat veranderen als zogenaamde ‘aggregators’ op de consumentenmarkt actief worden.
Wat doet een aggregator?
Een aggregator kan slimme (netgekoppelde) apparaten in je woning aansturen zodat stroomverbruik, teruglevering en opslag zoveel mogelijk het elektriciteitsnet ontlasten. Dit heet ook wel Demand Response Management (vraagsturing).
Verdienmodel
De aggregator verdient geld door deze dienst op een ‘flexibiliteitsmarkt’ te verkopen. Voor netbeheerders is die flexibiliteit geld waard, want daardoor hoeven ze minder investeringen in netverzwaring te doen.
Dat geld kan dan (deels) naar consumenten gaan als ze de aggregator toestemming geven om bijvoorbeeld de thuisbatterij van afstand te laden en te ontladen. Of de diepvries of warmtepomp af en toe even uit te zetten.
Wij volgen deze ontwikkelingen met interesse, en zien erop toe dat de voorwaarden van aggregators consumentvriendelijk zijn.
