Van de redactie…

Door Gerrit van der Meer

Veel sportiviteit in dit nummer. IKC De Weide is druk met het laten bewegen van de scholieren. De patiënten van huisartsenpraktijk Zevenblad hebben er ook baat bij. En niet te vergeten (potentiële) diabetes-patiënten. 

De ‘old stars’ (60-plus) van Blauw Wit’34 doen tegenwoordig op sportpark Wiarda, vlakbij Aldlân, aan ‘walking football’. Ze roepen de 60-plussers uit Aldlân op, eens te komen kijken en als het kan ook mee te doen. Zowel vrouwen als mannen zijn welkom. Al die verhalen over (meer) bewegen vindt u in dit nummer.

Maar er is meer: wat te denken van het overhoop halen van een stukje ‘onrendabel’ fietspad? Uw redacteur-verslaggever, zelf een regelmatig fietser, vreesde het ergste. In een toelichting van de gemeente Leeuwarden blijkt wat er écht aan de hand was.

Een wijkbewoner heeft ideeën voor een activiteitencentrum en -plein in Aldlân. Dat zou mooi kunnen op de plek waar nu nog het gebouw staat waar voorheen de Aldi in was gevestigd, tegenover het wijkcentrum. Ze denkt met name aan activiteiten waavoor het wijkcentrum te klein is.

De gemeente lijkt echter vookeur te geven aan woningbouw op deze plek. Vóór het zover is, wordt de wijkbewoners nog gevraagd met ideeën te komen. De genoemde wijkbewoner loopt hier al vast een beetje op vooruit met een enquête over deze locatie. Ook die enquête staat in dit nummer.

(Bijna) nieuwe opmaakredacteur Theo Houkes is liefhebber van geschiedenis. Hij dook in de oorsprong van de wijk Aldlân en schreef daar een kort én interessant artikeltje over, met daarbij een informatief kaartje.

Eveneens ietwat in de historie duiken vier bewoners van een pleintje aan de Ereprijs. Die wonen daar al 49 of zelfs bijna 50 jaar, dus als eerste bewoners. Wijkkrant Aldlân bracht een genoeglijke anderhalf uur met hen door, wat resulteerde in een artikel met groepsfoto.

Van Angelique Borghuis vindt u in dit nummer weer enkele berichten over activiteiten van en in het wijkcentrum. En oproepen actief te blijven of te worden voor deze wijk. Zoals, bij deze, voor de redactie van de wijkkrant.

---

Old Star voetbal Blauw Wit’34

Boven de zestig jaar loopt het aantal actieve sporters terug.
Het lijf begint wat tegen te stribbelen, de conditie wordt minder. Natuurlijk zijn er mensen die wandelen en fietsen, maar sporten in teamverband wordt niet veel meer beoefend. Dat is jammer, want met elkaar sporten is belangrijk.

Voetballen, een beetje aangepast voor 60-plussers, kan heel goed. Je speelt zeven tegen zeven op een klein speelveld;  kleine doelen (geen keeper); de bal moet laag blijven; je mag niet tackelen en …. niet hardlopen. Dus is positiespel belangrijk.

Walking Football (WF) is naast lekker bewegen, ook een sociaal gebeuren. Een training begint met samen koffie drinken, bijkletsen. Het actieve gedeelte bestaat uit een warming-up, de spieren warm en los maken; daarna allerlei oefeningen (passen, afwerken op doel). We eindigen met wedstrijdjes, een minitoernooitje. Alles wordt begeleid door een professionele trainer. 

Old Star-voetbal heeft geen competitie, maar er zijn door het jaar heen verschillende. Je hoeft geen goede voetballer te zijn geweest, je hoeft zelfs niet gevoetbald te hebben en …. old star-voetbal is niet alleen voor mannen; het kan heel goed gemengd gespeeld worden. 

We trainen op woensdagochtend op Wiarda. Inloop zo rond 9.45 (kantine boven). De training begint 10.15 uur. Kom vrijblijvend een keer kennismaken/kijken.

Zie ook: youtube.com/old stars zuidlanden

---

Wij zijn op zoek naar
Bestuursleden

Helaas is er altijd wel een wisseling door omstandigheden of dat iemand al te lang aanwezig is in het bestuur. Op dit moment zijn het bestuur van het wijkcentrum en wijkpanel bezig om te kijken of ze kunnen samenwerken en elkaar kunnen versterken.

Wijkpanel is meer gericht op problemen en activiteiten buiten in de wijk zoals de speeltuinen, de groenaanleg in de wijk, problemen met hondenpoep, problemen met gasleidingen e.d. info@aldlan.nl 

En het wijkcentrum richt zich op activiteiten in het gebouw aan de Salomonszegel. Het wijkcentrum werkt samen met Amaryllis om activiteiten op te zetten waar mensen heen kunnen gaan als ze zich alleen voelen, maar ook om een plek te zijn voor jongeren. Zelf hebben we ook meerdere activiteiten zoals de Naailes, Ruilbeurs, Bingo (start in oktober) Rommelmarkt en meer (17 activiteiten). wijkcentrumaldlan@gmail.com

Wil jij meepraten en denken over zaken die in de wijk gebeuren. Activiteiten coördineren of aanspreekpunt zijn of een nieuw initiatief opzetten….Tijdens een gesprek kunnen we kijken naar je mogelijkheden.

Eén keer per maand in de avond, is er een overleg over de stand van zaken waar we actiepunten uitzetten en over beslissen.

Wie wil het bestuur aanvullen en de wijk helpen?

---

Zwerfafval opruimen in de wijk

De gemeente heeft aan organisaties en scholen de mogelijkheid geboden om een gebied te adopteren om die schoon te houden. Hier krijgt de organisatie 750 euro per jaar voor. Wij kunnen dit weer goed gebruiken om onze vrijwilligers een keer te belonen of te investeren in de moestuin.

Wij willen dit ook gaan proberen, maar dan hebben we wel jullie hulp nodig. Ongeveer 6,5 uren per maand moeten ingezet worden om aan te tonen dat wij ons best doen. Dat kan ook door een maandelijkse opruimactie te organiseren met scholen of sportverenigingen ed. Als het maar uitkomt op 75 uren per jaar.

Ruim jij al regelmatig zwerfafval op tijdens je wandeling met of zonder hond of wil jij ook graag dat onze wijk meer wordt opgeruimd; wijkcentrumaldlan@gmail.com 

Het gaat om blok 114, hierin staat ons wijkcentrum (onze wijk bestaat uit 4 blokken). Het loopt door tot aan het water van de Wijde Greuns in het oosten en van het Van Harinxmakanaal in het zuiden, de Holwortel en de Aldlânsdyk. 

Wie helpt mee om dit mooie stukje Aldlân schoon te houden?

---

Repaircafé

Een bewoner vraagt zich af of onze wijk interesse heeft voor een Repaircafé. Hier kun je naar toe met kleine apparaten om te laten repareren: een staafmixer, een stofzuiger en soms ook fietsen of kleding. Dit is afhankelijk van de mogelijkheden van de vrijwilligers.

Zou jij als bewoners naar een repaircafé gaan om jou apparaat nog te laten repareren? En wie wil deze meneer komen helpen in het repaircafé? Wel zo gezellig. De dag is nog bespreekbaar. De organisatie begint als er vrijwilligers zijn.

---

Somterklaasfeest

Helaas zijn Sylvia en Henk gestopt met het organiseren van het Sinterklaasfeest. Bedankt dat jullie dit 3 jaar hebben gedaan voor Nijân en Aldlân. 

Wij zoeken dus enthousiaste mensen die willen komen helpen bij het organiseren, Piet willen zijn (nee nu ook niet zwart), Sinterklaas willen zijn, netwerken heeft voor leuke acts of vervoer en sponsoring. Je mag ook niet verkleed helpen in het gebouw om alles klaar te zetten en op te ruimen.

Graag mailen naar wijkcentrumaldlan@gmail.com

Het Sinterklaasfeest is op 30 november.

---

“Onrendabel stukje fietspad”

Medewerkers van aannemersbedrijf Thomassen uit Akkrum hebben onlangs een stukje fietspad herstraat. Het is de korte en smalle verbinding tussen Zenegroen en de fietstunnels onder het Drachtsterplein.

De rode tegels van 30×30×4,5 centimeter werden eruit gehaald, daar kwamen dikkere klinkerstenen voor in de plaats, van 21×21 en 8 centimeter dik. Op een vraag aan de medewerkers van Thomassen, waarom het fietspad niet werd geasfalteerd, luidde het antwoord: “Wij moatte fansels al wurk hâlde!” Maar de brede glimlach die hiermee gepaard ging, wees er op dat dit niet het échte antwoord was.

De gemeente Leeuwarden gaf desgevraagd (andere) uitleg: “De tegels waren niet bestand tegen de zware belasting van onderhoudsvoertuigen van de gemeente. Denk aan voertuigen voor gladheidbestrijding en onkruidbestrijding” (en wellicht de wagentjes waarmee afvalbakken worden geleegd; red.)

“Omdat er veel kabels en leidingen onder dit fietspad liggen én het een onrendabel stukje fietspad betreft, is er voor gekozen de tegels te vervangen door dubbelklinkers rood. Daardoor is de bestrating beter bestand tegen zware belasting.”

---

Vier bewoners van Ereprijs-pleintje 

“We wonen hier fán-tás-tísch!”

Willem van der Meulen is met zijn 98 jaar zeker de oudste bewoner van ‘zijn’ pleintje aan Ereprijs nummers 70 tot en met 108 in Aldlân. En misschien wel de oudste bewoner van de hele wijk Aldlân.

Ook opvallend is, dat hij, met z’n dochter Hilda en nog diverse andere bewoners aan ditzelfde pleintje, hier vanaf het begin woont sinds deze huizen voor het eerst verhuurd of verkocht werden, sinds 1974 of 1975. “We hebben heel fijne buren”, is volgens Hilda een belangrijke reden dat veel bewoners zo ‘honkvast’ zijn.

Dit is de aanleiding voor een vraaggesprek met vier van hen: de genoemde Willem van der Meulen en z’n dochter Hilda, en de dames Hennie Noordhoff en Metha Kamminga. Allen wonen nog steeds met veel plezier in dezelfde woning als bijna vijftig jaar geleden, met (deels) uitzicht op het Van Harinxmakanaal.

“Slecht gebouwd!”
‘Dezelfde woning’ moet in zekere zin tussen aanhalingstekens. “Want wat waren deze woningen eigenlijk slecht gebouwd!” merkt Metha op: “Slecht geïsoleerd, met enkel glas en een vochtige vloer. De wind blies soms door de kieren van de aluminium kozijnen!”

De andere bevestigen dit. Inmiddels hebben ze allemaal wél goed geïsoleerde woningen, zij het dat dit bij de een wat verder doorgevoerd is dan bij de ander. “Bij ons is het dak nog niet geïsoleerd”, merkt Hilda op. Veel woningen hebben ook zonnepanelen, een uitvinding die er in de jaren zeventig nog niet was.

“Afval verbranden” 
De eerste bewoners moesten, als echte pioniers, geduld uitoefenen, voordat hun buurtje netjes bestraat was. “En in het begin werd hier ook nog geen afval opgehaald. Dat verbrandden we dan maar buiten!” weet Metha nog. Zij heeft in haar archief opgezocht wanneer zij met haar man aan de Ereprijs kwam wonen: 23 december 1974. Voor de familie Noordhoff en de Van der Meulens was dit 1 mei 1975.

Metha: “Aan de overkant (van het Van Harinxmakanaal; red.) liepen nog schapen. In ons koopcontract stond ook, dat daar niet bebouwd zou worden. Dus toen de gemeente besloot daar wél woningen te bouwen, hebben we als buurtgenoten met uitzicht op het kanaal samen een advocaat in de arm genomen en ‘planschade’ gevraagd, én ook gekregen.”

“Wij deden daar ook aan mee, mij wij kregen niks, want we hadden geen rechtstreeks uitzicht op de overkant”, weet Hilda nog. Zij was een elfjarig meisje, toen ze verhuisde van een flat aan de Griekstraat naar de woning aan de Ereprijs.

“Het werd een buurt met veel kinderen. Met sommige van de toenmalige vriendinnen ben ik nog steeds vriendin”, zegt Hilda. “Als kinderen zwommen we in de zomer veel in het kanaal. En onze vaders visten vaak samen aan het kanaal. Dat was heel gezellig.” Haar vader Willem zette de gevangen vis meteen weer terug in het water, maar sommige buurtgenoten bewaarden ze voor de pan.

Dichtgevroren kanaal
In al die 49, bijna 50 jaar, is het Van Harinxmakanaal één winter helemaal dichtgevroren, weet Hilda. Gerrie herrinnert zich ook nog precies wanneer: “Dat was in 1978-’79. Ik ging met de kinderwagen en twee kinderen het ijs op, zo schaatste ik over het kanaal. Dat ik dat durfde, daar sta ik nu van te kijken!”

Volgens Hilda waren er drie aanleidingen, waarom het kanaal toen kon dichtvriezen: “Het vroor hard, er was een staking van beroepsschippers zodat ze het ijs niet kapot voeren, én het was Kerstmis, dan varen er sowieso minder vrachtschepen.”

‘Pleintje-moeder’ was Dora
De bewoners van het pleintje zijn onlangs hun ‘Ereprijs-moeder’ Dora door overlijden kwijtgeraakt. “Die lette echt op alles en iedereen”, beamen de dames aan tafel. Dat onderling voor elkaar zorgen deed ook eens fiducie toen er bij één van de woningen aan het pleintje ‘s nachts werd ingebroken. “De bewoonster hoorde dat en schreeuwde luid ‘Help, help!’ De naaste buren waren er snel bij, maar de jongeman in kwestie is ‘m meteen gesmeerd. Die hebben ze niet terug gezien”, herinnert Metha zich.

Geen van de vier ‘eerste-generatie-Ereprijs-bewoners’ heeft spijt van hun verhuizing hier naar toe. Gerrie woonde voordien in Den Haag: “Eerst drie hoog achter, later in een herenhuis met heel veel huurders in kleine kamers. Je betaalde drie hoog achter in Den Haag méér huur dan in de complete huurwoning met tuingrond hier aan de Ereprijs!”

Ook de Kamminga’s woonden aanvankelijk in een flat, in de wijk Bilgaard in het noorden van Leeuwarden. “Na ons trouwen hebben mijn man en ik daar nog kort gewoond. We gingen meteen op zoek naar een woning. We fietsten hier langs, omdat we wisten dat er nieuwe woningen gebouwd werden. We waren meteen ‘verliefd’ op deze plek en hebben het huis binnen een week gekocht!”

De Van der Meulens en de Noordhoffs huurden hun woning eerst, maar konden die later kopen toen de rente fors omlaag ging en kopen voordeliger werd dan huren. De 98-jarige Willem,  die tijdens het vraaggesprek weinig zegt, hoopt nooit meer te hoeven verhuizen. Hij vat bondig samen: “We wonen hier fán-tás-tísch!”

---

Wekelijks buiten sporten gezond voor patiënten 

Elke donderdagmiddag tussen vijf en zes uur sport een groep van tien tot vijftien patiënten van huisartsenpraktijk (hap) Zevenblad in de buurt van het winkel- en dienstencentrum van Aldlân(-Oost) in de buitenlucht. “We blijven alleen binnen als het heel slecht weer is”, zegt medewerkster Saskia van ‘Zevenblad’.

Twee of drie medewerkers van de hap sporten ook zelf mee. ‘Sporten met de dokter’ is de naam waarmee de hap de activiteit aanbeveelt. “De groep is inmiddels zo groot, dat er wel minimaal twee mensen van ons bij moeten zijn, uit het oogpunt van veiligheid”, legt Saskia uit. Zij sport zelf ook regelmatig mee. “Het is gezond én gezellig”, vindt ze.

Betere gezondheid
De gezondheid van de deelnemende patiënten gaat er echt op vooruit, is gebleken uit bijvoorbeeld bloed- en suikerwaardemetingen. “Het is begonnen met alleen diabetespatiënten, intussen zijn er ook andere patiënten van de praktijk bij.” Het is een activiteit speciaal voor de patiënten van ‘Zevenblad’, dus niet bedoeld voor overige bewoners van Aldlân. 

De sportieve leiding is in handen Anna-Lynn van Fysiotherapie Leeuwarden. Het gaat duidelijk niet om het behalen van een maximum prestatie, maar om lekker buiten zijn en lekker bewegen. 

Behoefte
De leeftijd van de deelnemers varieert van ruwweg 65 tot ongeveer tachtig jaar. Niet iedereen is elke keer van de partij, het aantal sporters varieert tussen tien en vijfien of zestien. “Er kwamen de afgelopen tijd steeds meer mensen bij, dat geeft wel aan dat er behoefte aan is.”

---

Het begin van Aldlân

Voor het gebied tussen de Overijsselseweg en de Wirdumervaart presenteert de gemeente Leeuwarderadeel al in 1941 een uitbreidingsplan. Het duurt tot 1963 voor op deze plek wat meer concreet een invulling wordt gegeven. Met een nieuwe visie op stadsontwikkeling wordt met nadruk op kleinschaligheid en woonerven een nieuw stuk aan Leeuwarden ’geplakt’: ‘t Aldlân.

De eerste huizen die je tot de wijk Aldlan zou kunnen rekenen, zijn die aan NIeuw Rapenburg. Waar eerder nog sportvelden gepland staan, komen nu bungalows te staan die voorzien in de vraag vanuit het bedrijfsleven naar ‘luxere woningen voor leidinggevenden en hoger personeel’. De buurt krijgt de naam Nieuw Rapenburg, genoemd naar de de voormalige Wasserij Rapenburg, die sinds 1722 aan het eind van de Hempenserweg aan het water stond en werd gesloopt in 1973. 

Halverwege 1965 is het verkavelingsplan klaar en wordt het stratenplan ter plaatse aangelegd. Met een gemiddelde grondprijs van ƒ 22 per m² wordt berekend dat de kavels een prijs kunnen opbrengen van ƒ18.000 tot ƒ 42.000, al naar gelang grootte en ligging. 

In 1966 zijn de eerste van de beschikbare bouwterreinen verkocht of in erfpacht uitgegeven. Tussen 1967 en 1975 wordt het bungalowpark gebouwd, met in totaal 38 woningen. De grootste kavels, 1200 tot 1900 m², bevinden zich aan het Van Harinxmakanaal. In het middendeel een serie geschakelde woningen op kavels van wat kleinere omvang, 500 tot 700 m². 

Eind jaren ‘60 is Nieuw Rapenburg een geïsoleerd buurtje, ver van de bewoonde wereld. Voor je dagelijkse boodschappen ben je aangewezen op het Winkelcentrum Nylan met de Végé van Speelman en de in 1972 geopende MIRO aan de Drachtsterweg.  Lngzamerhand komen  er meer voorzieningen, vooral aan de  deur: melkboer Overdijk, bakker Zuider-veld, een groentenboer uit ‘t Bildt en mevrouw Breimer, het eiervrouwtje. Ook zorgde de wasserij nog voor wat activiteit in Aldlân-in wording, met de aan- en afvoer, en het gaan en komen van het personeel. Vlakbij de wasserij staat de verzorgingsflat Aldlânstate (Pelikaanflat) die in 1966 zijn eerste bewoners ontving. De woningen aan de oostkant van de Wirdumervaart (Beemdgras) worden eind jaren zestig gebouwd. 

Enkele oude woningen en boerderijen in de omgeving maken geleidelijk plaats voor de nieuwbouw van Aldlân-west en -oost. Direct ten noorden van Nieuw Rapenburg verrees in 1978 het nieuwe gebouw voor de stedelijke scholengemeenschap, ten westen daarvan de MTS, geopend in 1974 en ten oosten het Erasmushiem, gereed in 1977.

Bronnen:

• ‘Wasserij Rapenburg maakt plaats voor bungalows’ , Walter Kromhout, Leovardia, juni 2004
• www.topotijdreis.nl

---